آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در سیستان/انفاق واحسان نماد فرهنگی در جنوب شرق کشور

به گزارش ندای هیرمند ؛ فرهنگ ها از گذشته تا به امروز از نسلی به نسل گذشته منتقل شده است و سینه به سینه در هر شهر و یا کشوری بر آیندگان به جای نهاده گذاشته شده است.
فرهنگ  سیستانی از جمله  این  فرهنگهاست  که  همواره  تنوع  ونوع  آوریهای در طول تاریخ   گذشته سیستان  را بهمراه داشته  است که  هریک  از این  سنتها واداب ورسوم  نشانی خاص از یک برنامه  مهم  وتاریخی است  که  در بین  افراد یک  قوم  مطرح  بوده  وبنا به  اعتقادات  عامه  مردم  از اهمیبت خاصی برخوردار بوده  است  .
میتوان  اذعان  کرد که  این  اداب ورسوم  نشان از عظمت  وارزش والای یک  قوم  در طول ادوار گذشته  بوده  است  وچه  بسا که  بسیاری نیز ممکن  است  با نوعی خرافه  همراه  باشد اما آنچه  حائز اهمیت  است  اینکه  نسلهای گذشته  با نگاهی خاص بدان  توجه  داشته  ودر حفظ وانتقال آن  به  نسلهای بعدی کوشیده اند
ماه  مبارک  رمضان  نیز از این  امر مثتثنی نبوده  ودر طول این  ماه  نوعی اداب ورسوم  واعتقادات  خاص با برنامه های متنوع  در سیستان  مطرح  بوده  است  گرچه  امروزه از اهمیت  آن  کاسته  و در بین  جوامع   کمرنگ  گردیده  اما  همواره  بعنوان  یک نماد فرهنگی مورد توجه  بوده  واز آن  یاد می گردد.
سحرخوانی (چاوشی )
ماه  مبارک  رمضان  ماه  خیر وبرکت  از گذشته ها در بین  قوم  سیستانی مورد توجه  بوده و اطعام  افطاری به  همسایگان  ونیازمندان  ، انفاق واحسان  به  مستمندان  در نوع  خود از اهمیت  خاصی برخوردار بوده  است  .
در گذشته  فرا رسیدن  ماه  مبارک  رمضان  پس از حلول ماه  اطلاع  رسانی در  هنگام  سحر به شیوه  های خاص صورت  می گرفت . در بسیاری مواقع  با ایجاد سروصدا در هنگام  سحر با ابزاری که  در اختیار داشتند  ویا کوبیدن  درب منازل  فانوس به  دست  ویا چاوشی کردن (خواندن  اشعاری زیبا وعرفانی )  فرارسیدن  هنگام  سحر را به  همدیگر اطلاع می دادند  که تا سالها ی متمادی به  دلیل عدم  وجود رسانه  ویا وسایل ارتباط جمعی این  شیوه  مورد توجه  بوده است  .
 
 

 
چاوشی  با خواندن  اشعاری با مضامینی خاص با صدای بلند  وگروهی صورت  می گرفت   بطوریکه  یک  نفر که  از صدای رساتری برخوردار بود اشعاری را میخواند و دیگران  وی را همراهی میکردند ودر کوچه  های روستا می گشتند تا همگان را از فرا رسیدن  هنگام  سحر مطلع  کنند   .
رمضونیکه 
هر چند بسیاری اجراء مراسم  رمضونیکه  را که  با خواندن  اشعاری خاص توسط گروهی از ساکنان  محله  وروستا همراه  بود ابتدای ماه  مبارک  رمضان  می دانند که  هر شب در محله ها اجراء می شد اما آنچه  میتوان  در این  زمینه  عنوان  کرد  وبیشتر عمومیت  دارد اینکه  رمضونیکه  در شبهای 14 و15 ماه  مبارک  رمضان  مصادف  با ولادت  کریم  اهل بیت  حضرت  اما حسن  مجتبی (ع)  اجراء می شود  .
در رمضونیکه  گروهی از جوانان  ویا افراد مسن  در روستا گردهم  می آیند  ودرب منازل اهل روستا حاضر می شوند  واشعاری خاص  وگاها" در وصف صاحب خانه  با اطلاعاتی که  در احتیار داشتند را میخواندند . خواندن  تا زمان  حضور صاحب خانه  به  درب منزل واهداء هدایایی از انواع  مواد خوراکی شامل (قند ، چای ، گندم ، جو ، خرما ، ماش ، عدس ، کشمش ، تخم مرغ ، جوجه محلی و ...) ویا پول نقد ادامه  می یافت  وبه  همین  ترتیب به  اکثر منازل روستا یا محله  سرکشی می کردند . وهدایایی دریافت  میکردند .
رمضونیکه  نوعی شادی در روستا یا محله  محسوب می شد بطوریکه  گاها" با شوخی های  متفاوتی از سوی صاحب خانه  در برخورد با افراد وپاشیدن  کاسه ای آب از روی دیوار و...  بر سر ورویشان  همراه  بود همراه  بود .
در نهایت  پس از پایان  کار هدایایی جمع آوری شده  توسط سر گروه  بین  افراد به  نسبت  مساوی تقسیم  وهریک  به  عنوان  تبرک  بنا به  اعتقادات  خاصی که  داشتند از این  مواد خوراکی استفاده  می کنند . و بخشی از آن  نیز بین   نیازمندان  ومستمندان  همان  روستا یا محله  توزیع  می شود
آنچه  در خواندن  رمضونیکه  مورد توجه  بوده است  اینکه  رمضونی خوانی تا قبل از شب نوزدم  ماه  مبارک ومصادف  با ضربت  خوردن  مولای متقیان امام علی (ع) پایان  می یافت.