آیا اموات شب جمعه به خانه خود سر می زنند؟

به گزارش ندای هیرمند به نقل از وبلاگ رهروان ولایت؛
در حدیثی بیان شده که اموات مومنان
در شب جمعه به كنار خانه هاي خود مي آيند .
با التماس و تضرع از خویشاوندان انتظار دارند
کار خیری و صدقه‌ای برای آن ها انجام داده شود .
 آنچه درباره آمدن اموات به دیدار بازماندگان
مطرح است، این است که بر اساس روایات،
ارواح مردگان هر از چند گاهی به اذن خداوند
به دیدار خانواده‌شان می‌آیند و آن ها را می‌بینند.
اگر سرگرم کارهای خوب بودند،
شادمان می‌شوند .
اگر گرفتار کارهای بد بودند، ناراحت می‌شوند. 
اما اینکه در چه ساعتی و یا چه زمانی
و یا هر چند گاهی می‌آیند،
روایات‌‌ها متفاوت است.
به طور كلي مي دانيم كه اموات اعمّ از مؤمن
و غیر مؤمن  به دیدار بازماندگان خود می‌آیند؛
بعضی از اموات هر روز ، بعضی دیگر هر هفته
و برخی هر سال و بعضی هر چند سال یک‌بار .
حداقل اجازه‌ای که مؤمنان دارند ،
هر جمعه است که می‌توانند به دیدار
آشنایان خود در دنیا بیایند. مؤمنان
وقتی به دیدار اقوام خود می‌آیند،
اگر آن ها را مشغول اعمال صالح ببینند ،
خوشحال شده و خدا را شکر می‌کنند .
کافران هم وقتی به دیدار اقوام خود می‌آیند
و آن ها را مشغول انجام اعمال صالح می‌بینند  ،
حسرت می‌خورند
در حدیثی بیان شده که اموات مومنان
در شب جمعه به كنار خانه هاي خود مي آيند .
با التماس و تضرع از خویشاوندان انتظار دارند
کار خیری و صدقه‌ای برای آن ها انجام داده شود .
اما ميزان ملاقات و سر زدن اموات
به خانواده هاي شان بسته به ميزان
آزادي عملي است كه در برزخ
براي ايشان در نظر گرفته مي شود
كه اين امر هم تابع اعمال و رفتارهاي آنان در دنياست .
اما در مورد اين كه ارواح به چه صورتي
به خاندان خود سر مي زنند، اشارات مختصري
در برخي روايات شده است .
البته نمي توان به راحتي در مورد
معناي دقيق شان اظهار نظر نمود ؛
مثلا راوي می‌گوید:
از امام موسی بن جعفر علیهما السلام  پرسیدم:
آیا میّت از خانواده‌اش دیدار می‌کند؟ 
فرمود: بله؛ پرسیدم : هر چند وقت؟
فرمود: بنا به منزلتی که نزد خداوند دارد،
در هر جمعه يا هر ماه یا هر سال . پرسیدم :
به چه شکلی  نزد آن ها می‌آید؟
فرمود: به صورت پرنده‌ای لطیف
که بر دیوار خانه های شان می‌نشیند
و بر آنان اشراف می‌یابد.
به نظر مي رسد این که حضرت فرمود :
به صورت پرنده‌ای لطیف ، یک نوع تمثّل
در قالب و تجسم ارواح است .
مقصود از پرنده نیز پرنده مادّی
یا متعارف يا موجودي قابل رويت نمی‌باشد
و گرنه تعبير لطيف در مورد پرنده معمولي معنا ندارد ؛
 
در هر حال اعتقاد بسياري از مردم
در مورد پرنده يا پروانه و ديگر حشرات
در اين خصوص درست به نظر نمي رسد .
( بحار الانوار، ج 58 ، ص 52)
در احادیث و روایات تأکید بسیاری شده است
که برای اموات بهترین دعا این است که
انسان برای آنان از خدای مهربان
طلب عفو و مغفرت کند و بخواهد
خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هایش را
بر آنان نازل فرماید.حقیت آن است که
برزخ از منازل ترسناکی است که
حق تعالى درباره آن در سوره مؤ منون
مى فرماید :و من ورائهم برزخ الى یوم یبعثون.
 
امام صادق(ع) هم در حدیثى فرمود...
به خدا سوگند که بر شما از برزخ مى ترسم .
گفتند برزخ چیست ؟ فرمود: برزخ قبر است
از زمان مردن تا روز قیامت.
مردگان در این ایستگاه سخت محتاج زندگان هستند. (1)
 
به ما رحم کنید

در این مورد قطب راوندى در لب اللباب
نقل می کند که مردگان در هر شب جمعه
از ماه رمضان مى آیند و هر یک از آنها
به آواز گریان فریاد مى زند: اى فرزندان من.
اى خویشان ! با خیرات خود به ما محبت کنید
خدا شما را رحمت کند، ما را به خاطر بیاورید
 
و ما را فراموشمان مکنید. بر غربت ما رحم کنید.
 
ما در زندان تنگ و تاریک مانده ایم.
به ما رحم کنید و دعا و صدقه از ما دریغ نکنید.
شاید پیش از آنکه شما مثل ما شوید
به شما رحم فرماید، اى بندگان خدا!
سخن ما را بشنوید و ما را فراموش مکنید.
این ثروتى که در دست شما است
روزى در دست ما بود، ما آنها را در راه خدا خرج نکردیم ،
پس آنها براى ما وبال شد و منفعت براى دیگران .
به ما مهربانى کنید ولو به یک درهم یا قرص نانى
یا پاره اى از چیزى . پس فریاد مى کنند:
چقدر نزدیک است که بر نفسهاى خود گریه کنید
و به شما نفعى ندهد. چنانکه ما گریه مى کنیم
و سودى براى ما ندارد؛
پس کوشش کنید پیش از آن که مثل ما شوید.(2)
 
صدقه مردگان را زود بفرستید

از همین روست که پیامبر(ص) فرمودند:
براى مردگان خود هدیه فرستید؛ ارواح مؤمنین
هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانه ها
و منزلهاى خود مى آیند
و هر یک از ایشان به آواز حزین با گریه فریاد مى کند:
اى اهل من و اى پدر من و مادر من
و خویشان خود را صدا مى زنند که
با خیرات و یا قرص نانى یا جامه اى بر
ما مهربانى کنید که خداوند شما را
از جامه بهشت بپوشاند پس رسول خدا گریست
و ما هم گریه کردیم. سپس فرمود:
اینها برادران دینى شمایند که
زیر خاک پوسیده شده اند که
همه آنها در ناز و نعمت بودند.
پس بر عذاب خود ندا مى کنند
و مى گویند: واى بر ما؛ اگر به آنچه که
در دست ما بود انفاق مى کردیم
در رضاى خداوند، به شما محتاج نبودیم
پس با حسرت و پشیمانى بر مى گردند
و فریاد مى کنند: صدقه مردگان را زود بفرستید. (3)
و نیز فرمود هر صدقه که براى میتى
بدهى آنرا ملکى در طبقى از نور قرار مى دهد
که شعاع آن درخشان است
و مى رسد به هفت آسمان پس بر لب قبر،
مى ایستد و فریاد مى کند:
السلام علیکم یا اهل القبور،
اهل شما این هدیه را به سوى شما فرستادند.
پس میت مى گرید و آن را داخل در قبر خود مى کند
و بدان خوابگاهش فراخ مى شود.(4)
پانوشتها:
1. بحار، ج 6، باب احوال برزخ، حدیث .116
2. سفینة البحار ، ج 8 ، ص 133
3. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص907
4. جامع الاخبار ، ص 482